بسیاری از ویژگیهای هورمونهای رشد به عنوان نوعی از داروهای نیروزا هنوز در هاله ای از ابهام هستند. بعضی معتقدند که این هورمونها داروهای عجیبی اند که سبب افزایش حجم ماهیچه ها در کوتاهترین زمان می شوند. برخی مطالعات نیزعملکرد بهبود بخشی ورزشی آنها را بی فایدهشمرده و تنها برای افزایش فرایند رشد در کودکانی که ازمشکلات رشد برخوردارند، مفید دانسته اند.بسیاری معتقدند که هورمونهای رشد در جوانان سبب دفرمه شدن زودرس استخوانهای چانه(فک) واندام تحتانی(پا) می شوند؛ وهنوزاینکه چه هورمون رشدی ( در نوع انسانی) به طور مصنوعی ساخته،ترکیب یا تولید ژنتیکی شود و البته با چه میزان مصرفی، مشخص نیست.تمامی این مباحث درمورد هورمونهای رشد بسیار پیچیده است واستفاده کننده باید اطلاعات پایه و نظام یافته ای در مورد آنها داشته باشد.هورمون رشد یک هورمون پلی پپتیدی، شامل ۱۹۱ اسید آمینه است.در انسانها این هورمون در غده هیپوفیز تولید شده و اگر محرک مناسبی مانند: تمرینهای ورزشی، خواب، استرس، پایین بودن سطح قند خون داشته باشد، منتشر می شود. این نکته نیز دارای اهمیت است که[۱]HGH (هورمونهای رشد انسانی) آزاد شده، خود مستقیما تاثیرنمی گذارد، بلکه فقط کبد را جهت تولید و پخش فاکتورهای رشد شبه انسولین و سوماتومدینها تحریک می کند. فاکتورهای رشدتاثیرات گوناگونی بر بدن می گذارند. تنها مشکل اینست که کبد چون به میزان محدود از این مواد تولید می کند پس تاثیر محدودی خواهد داشت.اگر هورمونهای رشد تزریق شوند، آنها فقط کبد را جهت تولید و پخش این مواد تحریک می کنند و همچنان تاثیر مستقیم ندارند.
هورمونهای سوماتوتروپیک(STH)[2]، ترکیب پیشنهادی برای ورزشکاران سه اثر تقویتی دارد، که عبارتند از:
الف) سوماتروپین اثر آنابولیک (بافت سازی) قوی دارد و سبب افزایش ساخت (سنتز) پروتئین می شود که خود را به صورت hypertrophy (گسترش سلولهای ماهیچه ای) و hyperplasia (افزایش سلولهای ماهیچه ای) نشان می دهد. جالب اینجاست که این تغییرات با مصرف استروییدها بدست نمی آید. این شاید تنها دلیلی است که سوماتروپین به عنوان قویترین هورمون آنابولیک محسوب می شود.
ب) دومین اثر سوماتروپین تاثیربسیاربر سوزاندن چربیهاست. بیشتر بدنهای چاق در هدایت انرژی جهت کاهش شدید چربیها و یا ورزشکاران در افزایش مصرف کالری و انرژی از آن استفاده می کنند.
ج )نکته سوم که اغلب به آن بی توجهی می شود اینست که سوماتروپین تقویت کننده بافتهای پیوندی، زردپیها و غضروفها می باشد، که می تواند دلیل اصلی برای افزایش قابل ملاحظه قدرت ورزشکاران باشد.بعضی بدنسازها و پاورلیفتینگ کارها اعلام کرده اند که مصرف همزمان استروییدها و سوماتروپین نه تنها باعث افزایش قدرت ورزشکارمی شود، بلکه آنها را ازآسیب نیزحفظ می کند. با وجود این ویژگیهای مثبت، پس چرا هنوز کسانی هستند که استدلال می کنند سوماتروپین هیچ فایده ای برای ورزشکاران ندارد؟ این افراد ورزشکارانی هستند که سوماتروپین را امتحان کرده و متاسفانه دلسرد شده اند. دلایل زیر را می توان برای دلسردی ایشان برشمرد:
هورمون رشد به طور طبیعی در بدن ساخته میشو د ولی با افزایش سن از ترشح آن کاسته میشود در کشورهای مثل آمریکا این هورمون غیر مجاز و دوپینگ شناخته نمیشود و جزء داروهای مفید و در حالت اغراق آمیز به اکسیر جوانی نیز معروف است چون دراستفاده افراد پیر بدن مجدادا شروع به عضله سازی و همچنین تقویت قوای جنسی شده است البته بدنسازان در سطح پیشرفته و در دوران تفکیک عضلانی از این هورمون استفاده میکنند چون این هورمون علاوه بر عضله سازی خاصیت چربی سوزی نیز دارد به هر حال استفاده از آن به افراد مبتدی وافرادی که زیر ۱۸ سال هستند توصیه نمیشود چون به زبان ساده موجب اختلال در رشد طبیعی بدن میشود و در افراد بالغ احتمال رشد عرضی استخوانها وجود دارد.البته بعید به نظر میرسد هورمونهای موجود در ایران اصل یا موثر باشد چون قیمت واقعی این هورمون بسیار بالا است ضمناْ در زیر توضیحاتی از جنبه پزشکی آورده ام
موارد مصرف: سوماتروپین در درمان‌کوتاه قدی ناشی از کمبود هورمون رشد ازجمله در کوتاه قدی در سندروم ترنر به‌کارمی‌رود
مکانیسم اثر: هورمون رشد یکی ازهورمونهای هیپوفیز قدامی می‌باشد
فارماکوکینتیک: نیمه عمر مصرف داروبه دنبال تزریق داخل وریدی ۲۰- ۳۰ دقیقه و پس از تزریق داخل عضلانی یا زیرجلدی حدود ۳-۵ ساعت است. طول‌اثر دارو ۱۲-۴۸ ساعت است. متابولیسم‌دارو کبدی و دفع آن از طریق صفرامی‌باشد
موارد منع مصرف: در هیپوتیروئیدیسم‌درمان نشده یا تومورهای بدخیم‌خصوص
هشدارها: ۱ ـ مصرف دارو تنها در بیماران‌با اپی‌فیز باز مجاز می‌باشد
۲ ـ در افراد مبتلا به دیابت ممکن است‌تنظیم مقدار مصرف داروی ضد دیابت‌لازم باشد.
عوارض جانبی: تشکیل آنتی‌بادی،واکنش‌های موضعی آلرژیک، درد و تورم‌در ناحیه تزریق و افزایش خوش خیم فشارداخل جمجمه‌ای از عوارض جانبی داروهستند
تداخل‌های دارویی: استفاده همزمان‌مقادیر بالای استروئیدهای آنابولیک،آندروژنها، استروژنها و هورمونهای‌تیروئیدی با این دارو سبب تسریع بسته‌شدن اپی‌فیزها میشود. مصرف طولانی‌مدت مقادیر درمان کورتیکوتروپین
نکات قابل توصیه: ۱ ـ قبل از به‌کار بردن این‌فرآورده باید حساسیت به هورمون رشدو مصرف همزمان سایر داروها خصوص
۲ ـ دارو باید به مقدار مناسب تجویز شده ومیزان رشد به‌طور منظم توسط پزشک‌تعیین شود.
۳ ـ در صورتی که درمان با شکست مواجه‌شود، تست‌های سرولوژیک برای تعیین‌میزان آنتی‌بادی هورمون رشد انجام‌گردد.
۴ ـ سن استخوان طی درمان باید هر سال‌تعیین شود.
۵ ـ بررسی عملکرد تیروئید و ارزیابی‌بروز ضایعات داخل جمجمه‌ای لازم‌می‌باشد.